Waarom het net nu belangrijk is om de lokale boer te steunen
In maart 2020 rolde de coronacrisis door ons land. Plots bevonden we ons in een onwezenlijke pandemie en werd op een bankje zitten illegaal. Hoewel het menselijk leed groot was, zagen sommige optimisten ook lichtpuntjes. Want het leven verstilde en mensen hadden tijd om na te denken. Buiten komen tijdens die zonnige maand was zowat het enige dat nog mocht en dus werd het voor veel mensen plots duidelijk hoeveel de natuur, groene ruimte en duurzame landbouw ons wel niet waard is. Mensen gingen massaal zelf koken, bakken en op zoek naar de oorsprong van hun voeding. Op die manier ging er voor velen een nieuwe wereld open: die van de lokale producent. Ook de korte keten landbouw floreerde. Meer en meer mensen kozen in plaats van de supermarkt voor de lokale kruidenier, hoevewinkel, zelfplukboerderij of kozen voor een wekelijks groentepakket. Want lokaal betekent vaak ook verser, lekkerder, eerlijker, milieuvriendelijker en gaf om al die reden ook meer voldoening.
Ik weet nog goed hoe ik tijdens die zonnige maart een filmpje van de Canadese onderzoekster Naomi Klein deelde over hoe de coronacrisis een katalysator voor verandering kon zijn. “Never waste a good crisis.” Het momentum was daar om verandering in gang te zetten. De lokale landbouw had de wind in de zeilen, de overheid moest die groei enkel consolideren met passende maatregelen.
De laatste tijd moet ik geregeld met heimwee terugdenken aan die periode dat bio en korte keten de wereld leek te veroveren. Want waar staan we nu twee jaar later? Ik wil niet pessimistisch klinken maar het voelt toch vooral alsof we heel veel kansen hebben laten liggen. Een nieuwe crisis dook op na de vorige en hoewel een oorlog binnen de geografische grenzen van Europa een extra stimulans zou kunnen zijn om na te denken over onze voedselproductie, veranderde er niets.
Als de landbouw al in het nieuws kwam dan was het meestal op een negatieve manier. Er was een minister die zich wilde profileren door eindelijk strengere stikstofmaatregelen door te duwen, er was een partij met goede banden bij de Boerenbond die moest plooien over het traject van een elektriciteitslijn en bij elke droogte laaide de discussie over het waterverbruik van de landbouw op.
Dat is jammer want het zijn weldegelijk moeilijke tijden voor landbouwers en zeker voor biologische landbouwers. De producten van de biologische landbouw zijn altijd al duurder dan gangbare producten. Dat komt omdat we in tegenstelling tot gangbare producenten kosten internaliseren (milieu, een eerlijk loon) die zij niet doorrekenen omdat ze onder druk worden gezet door supermarktketens of de verwerkende voedingsindustrie. Op die manier moeten zij continu de kantjes er van af lopen wat noch het milieu, noch de boer ten goede komt. Omdat biologische landbouwers geen chemicaliën en kunstmest gebruiken, onze productiemethoden gefocust zijn op een gezonde bodem op de lange termijn en we de producenten een eerlijk loon willen geven, zijn biologische producten duurder. Daartegenover staat dat we geen roofbouw plegen op bodem, mens en natuur.
Noch het varkensvlees voor China, noch de peren voor Rusland bieden toekomstperspectief. Exportlandbouw is geen duurzaam model als je vervolgens je landbouwers moet doodknijpen met strengere stikstofmaatregelen. Net in deze economisch moeilijke tijden is het belangrijk om je lokale, biologische of agro-ecologische boer te steunen. De coronacrisis toonde al aan hoe zeer zij geapprecieerd worden. Want zij zijn de toekomst. Zij denken aan het klimaat, onze bodem, ons grondwater en een eerlijk loon zonder daarvoor iets of iemand uit te buiten. Wie deelneemt aan de korte keten, denkt mee aan de toekomst!
Over tomaten in de winter
Nu de gasprijs hoog staat en de winter in aantocht is, zitten glastuinbouwers met de handen in het haar. Sommigen laten hun serres leeg liggen of planten later. Onze jarenlange verslaving aan goedkope fossiele brandstoffen heeft er voor gezorgd dat er in België en Nederland veel energie-intensieve groenten worden geteeld. De tomatentelers zien geen andere optie dan hun teelt stil te leggen omdat de kosten stijgen en de supermarkten geen hogere prijzen willen betalen.
Omdat de hydrocultuurteelt van deze zomergroenten specifieke infrastructuur (substraat, goten, verwarmingsbuizen, verlichting) vereist en de bodem in dergelijke serres totaal dood is kunnen deze telers niet overschakelen op groenten die minder warmte nodig hebben zoals sla en spinazie. Het is dus een ietwat contradictorische vaststelling dat de serrebedrijven die de voorbije jaren door onze landbouwministers bejubeld werden omwille van hun innovatie, duurzaamheid en rentabiliteit nu zo inflexibel en vastgeroest blijken dat er gewoon geen groenten meer geteeld kunnen worden.
De Boerenbond vindt het dan ook tijd dat er meer geld vloeit naar deze telers in crisis. Ze pleiten er voor dat de vergunningen van vervuilende stookolieketels in serres worden versoepeld. Volgens de organisatie is dat een noodzakelijke maatregel in uitzonderlijke tijden. Bovendien wil de Boerenbond extra financiële steun voor de bedrijven die het zwaarst te lijden hebben onder de gestegen gasprijzen. In tijden dat droogte- en warmterecords om de haverklap verbroken worden, de Boerenbond zelf elk jaar bericht over mislukte oogsten door noodweer, de gas- en elektriciteitsfacturen onbetaalbaar worden en de hele bevolking wordt gevraagd om de thermostaat een graad lager te zetten pleit de archaïsche organisatie voor de heropstart van vervuilende stookolieketels en subsidies voor gasgrootverbruikers.
Waarvoor dient die mogelijke steun? Om gedurende heel de winter tomaten te kunnen kweken, ze warm te houden bij een graad of 18, ze enkele uren te kunnen belichten en dat allemaal in een glazen constructie van enkel glas waarvan de EPC onberekenbaar slecht is.
Het probleem is dat de supermarkten zeggen dat de consument ook in de winter tomaten wil, de consument koopt ze omdat de supermarkten ze blijven aanbieden aan spotprijzen. Een vicieuze cirkel. Een mogelijke stap richting een oplossing ligt in de handen van de supermarkten. Zij hebben de macht om dingen te veranderen. Als zij de tomaten aan reële prijzen aanbieden waar alle kosten in verrekend zitten (een eerlijk loon voor de teler en voor alle plukkers, de compensatie van milieuvervuiling door transport, CO₂-uitstoot, productie van kunstmest en grondwatervervuiling…) zullen de tomaten duurder worden en zal de consument minder geneigd zijn ze te kopen. De vraag naar zomergroenten in de winter zal dus dalen en het zal voor de telers winstgevender worden om lokale wintergroenten te telen.
Aan een andere oplossing nemen jullie deel! Jullie zijn aangesloten bij een lokale boerderij die seizoensgroenten teelt. Onze serre staat bijna vol en zal ons deze winter verblijden met een grote diversiteit aan groenten. Denk maar aan rammenas, venkel, selder, warmoes, spinazie, veldsla, kervel, cime di rapa, bloemkool, broccolini, rucola, mizuna, mosterdblad, paksoy, Chinese kool, koolrabi, raapjes, radijs… En dan zijn er ook nog de groenten die buiten op het veld tegen een stootje kunnen of in de koelcel bewaard worden. De diversiteit aan groenten waar we in ons klimaat tijdens de winter van kunnen genieten is enorm!
Vacature chauffeur en medewerker groentepakketten
Wij zijn op zoek naar iemand die op woensdag van 8-17u30 mee pakketten wilt klaarmaken en rondbrengen in onze verschillende afhaalpunten.
Taken
- Je helpt in de voormiddag met afwegen en klaarmaken van de fruit- en groentepakketten.
- Daarnaast breng je in de namiddag de pakketten rond met onze camionette naar de verschillende afhaalpunten.
Profiel
- Je kan nauwkeurig werken
- Je hebt oog voor kwaliteit
- Je helpt helpt de contacten in onze afhaalpunten te onderhouden
- Je bent rustig in het verkeer en hebt minstens een rijbewijs B
- Je kan oplossingsgericht denken
Aanbod
- Werkdag woensdag van 8-11u30 en van 12u15-17u30
- Leuke werkplek en goede sfeer
- Eventueel extra werk op andere dagen op het land is bespreekbaar
- Verloning volgens het plukkaartsysteem
Solliciteren?
Als je geïnteresseerd bent, graag een mailtje waarin je jezelf voorstelt en je interesses, ervaring in de landbouw, je reden en motivatie om bij ons te werken en je verwachtingen toelicht. Je kan je mail sturen naar info@groenlof.be
Over het stikstofakkoord
De laatste maanden is er heel wat te doen rond het stikstofakkoord. Kort samengevat komt het er op neer dat groenten stikstof (en andere nutriënten) nodig hebben en dat waardevolle natuur daar allesbehalve bij gebaat is. Als ex-JNM’ers die regelmatig orchideeën en vlinders gingen spotten in de Viroin en de Gaume zijn we ondanks ons beroep als boer tevreden met strengere stikstofregels. Waar natuur stikstofarm wordt beheerd floreren honderden soorten per hectare en zegeviert de biodiversiteit. Waar stikstof in de natuur terecht komt floreert vooral raaigras, brandnetel en boterbloem en beland je in een biodiverse woestijn.
Omdat we zowel een hart voor natuur als voor landbouw hebben, zijn wij de eersten om te ijveren voor een compromis tussen beide. Landbouw en waardevolle natuur kunnen naast elkaar bestaan. De vraag is wat voor landbouwbedrijven we wensen en daar verschillen we uiteraard van mening met andere landbouwers. Maandenlang al protesteren de boerenbond, melkveehouders en mestvarkensbedrijven tegen het nieuwe beleid. De nieuwe regels schaden hun productiviteit, sommigen moeten sluiten ondanks recent vergunde uitbreidingen en met het huidige economische klimaat krijgen ze de eindjes niet meer aan elkaar geknoopt.
Maar komt dat echt door nieuwe stikstofregels of schort er iets aan het landbouwsysteem waar zij gevangen in zitten? Als je maar een paar cent krijgt voor een liter melk, ze in China je varkensvlees niet meer willen dankzij de varkenspest, de Russen je peren weren en je steeds duurder krachtvoer moeten kopen uit Brazilië dan kan je je afvragen of je geen andere, lokale, afzetmarkt moet zoeken. De helft van onze landbouwgrond wordt gebruikt voor veevoer en twee derde van ons varkensvlees wordt geëxporteerd. De boerenbond en zijn agro-industriële tak schotelt landbouwers slechts één oplossing voor: schaalvergroting.
In plaats van in te zetten op gesubsideerde luchtwassers (die te veel dure elektriciteit verbruiken en dus worden uitgezet), ecovloeren en andere curatieve oplossingen die soms zelfs hun nut nog niet bewezen hebben zou de overheid ook kunnen kiezen om ons landbouwbeleid volledig in een andere richting te sturen: naar een duurzamer, lokaler en eerlijker landbouwmodel dat niet afhankelijk is van buitenlandse exportmarkten, waar je de problemen niet oplost als ze al ontstaan zijn maar vermijd dat ze voorkomen en waarbij je niet steeds moet groter worden, ook al ligt je bedrijf in waardevolle natuur, om min of meer rendabel te blijven.
Met een oorlog op Europees grondgebied is onze zelfvoorziendheid voor het eerst in decennia terug een topic. Samen met het stikstofprobleem kan het een katalysator zijn voor een leefbaarder landbouwmodel net zoals de coronacrisis een katalysator was voor de korte keten. Een model met minder vleesindustrie met al zijn uitstoten (stikstof, fosfor, Co2, methaan) en meer lokale voedselproductie. Een landbouwmodel met steun voor de korte keten, omschakelingstrajecten voor de vleesindustrie naar echte landbouwtakken die minder stikstof uitstoten zoals lokale eiwitgewassen (ja, soja en kikkererwten groeien tegenwoordig ook bij ons), granen (baktarwe in plaats van veevoeder) en groenten, ondersteuning van agroforestry-projecten en het inzetten op de verwerking en dus opwaardering van bulkproducten (lokale spaghetti bijvoorbeeld).
Veel van deze beleidsvoorstellen zie je in de praktijk al heel kleinschalig van onderuit ontstaan. Koppige boeren die quinoa telen (perfect mogelijk in ons klimaat) of durvers die een walnootplantage starten. Maar het zijn enkelingen en zonder een beleidswijziging zullen deze nieuwe teelten niet doorbreken. Tijd dus om af te stappen van de subsidiëring van een onrendabel, vervuilend en oneerlijk landbouwmodel en de overstap te maken naar toekomstgerichte landbouw. Jullie, onze allerliefste klanten, zijn al deel van die toekomst en onze dankbaarheid daarvoor is onnoemelijk groot!
Openvelddag 21 mei 2022
Op zaterdag 21 mei van 14u-17u ben je welkom om een kijkje te nemen op ons veld. Wil je graag eens zien waar je groenten vandaan komen en rondgeleid worden door de boeren die je groenten kweken? Dan is dat het moment om af te komen! We doen een rondleiding op het veld om 14u30 en 16u00. Na- of voordien kan je een biologisch sapje of biertje drinken aan de veldbar.
Paaiestraat over nummer 55 in Lier
Seizoensarbeiders gezocht 2022
Groenlof is een biologisch tuinbouwbedrijf op de grens van Boechout en Lier. We telen op 2 hectare 40 verschillende soorten groenten en kruiden. Onze afzet bestaat uit verschillende biologische winkels en restaurants. Daarnaast hebben we een abonnementensysteem voor groente- en fruitpakketten. Van februari tot november zijn wij op zoek naar seizoensarbeiders die enkele dagen per week kunnen meewerken. Groenlof is vlot bereikbaar en ligt op fietsafstand van Antwerpen.
Taken
- Je helpt vooral mee met oogsten, wassen en klaarmaken van bestellingen
- Daarnaast zorg je mee voor het verzorgen van de gewassen: planten, schoffelen, wieden, etc…
- Je helpt mee met het klaarmaken van de groente- en fruitpakketten
Profiel
- Je bent gemotiveerd om in weer en wind te werken
- Je kan zelfstandig werken
- Je hebt geen probleem met repetitief werk
- Liefst heb je ook al ervaring in de landbouw
- Een rijbewijs is een pluspunt maar niet noodzakelijk
- Je bent flexibel
Aanbod
- Leuke werkplek, gezonde arbeid en goede sfeer
- Je leert al werkend bij over biologische landbouw
- Verloning volgens het plukkaartsysteem
- Op termijn behoort een vast contract tot je mogelijkheden
Solliciteren?
Als je geïnteresseerd bent, graag een mailtje waarin je jezelf voorstelt en je interesses, ervaring in de landbouw, je reden en motivatie om bij ons te werken en je verwachtingen toelicht. Je kan je mail sturen naar groenlofhof@gmail.com
Eitjes van boerin Kathy
De Forestree boerderij en Groenlof gaan een leuke samenwerking aan. Vanaf nu kan je ook (twee-)wekelijks biologische eieren bij je groentepakket krijgen.
De biologische leghennen worden gehouden in een mobiele kippenwagen. Op deze manier krijgen ze elke week toegang tot een mooi nieuw groen stukje weiland en wordt er ook meer zorg gedragen voor de bodem.
Winterstop 2021
De laatste pakketten worden op 16 december 2021 rondgebracht. Daarom is het even niet meer mogelijk om je in te schrijven voor een proefperiode. Onze pakketten startten terug in februari 2022. Binnenkort zal het mogelijk zijn om je opnieuw in te schrijven voor een proefabonnement. Wil je je nu al graag aansluiten voor volgend jaar? Stuur dan een mailtje naar groenlofhof@gmail.com.
Van ‘Zaam’ naar ‘Goed’
Alexander Claeys, de voorzitter van Bioforum, schreef een opinie die de moeite is om te lezen naar aanleiding van de “zaam”-campagne van supermarktketen Lidl: “Wie aan onze boeren vraagt om altijd maar goedkoper te produceren in de hoop mee te kunnen spelen op de wereldmarkt, eist dat ze ook inleveren op kwaliteit, milieu-impact en dierenwelzijn.” Omdat duurzaamheid steeds belangrijker wordt voor de consument, spelen de supermarktketens hierop in. In hun onderlinge concurrentiestrijd proberen ze die duurzaamheid zo goedkoop mogelijk te maken, ten koste van de boer, milieunormen en dierenwelzijn.
Kruidenpakket
Hou je van verse kruiden om je gerechten mee op te fleuren, thee te trekken of te drogen voor later? Dan is ons kruidenpakket iets voor jou. Kruiden die er de volgende weken in kunnen zitten zijn: rozemarijn, dille, oregano, peterselie, bonenkruid, kerriekruid… We beloven dat onze kruiden een smaakbommetje zijn.
Open Velddag 19 september
Zondag 19 september is het onze open velddag. Wil je graag eens zien waar je groenten vandaan komen en rondgeleid worden door de boeren die je groenten kweken? Dan is dat het moment om af te komen! We doen een rondleiding op het veld om 14u30 en 17u00. Na- of voordien kan je een biologisch sapje of biertje drinken aan de veldbar en we doen ook onze allerlaatste veldverkoop van het jaar, voor wie nog wat extra groenten wil inslaan.
Eerste veldverkoop woensdag 14 juli
VELDVERKOOP! Onze groenten, recht van het veld naar je winkeltas. Elke woensdagmiddag kan je in de zomer genieten van een aanbod vers geoogste, lokale seizoensgroenten. Onze veldverkoop loopt tot en met 15 september.
In de Paaiestraat over nr 55 in Lier van 15u00 tot 18u00. Parkeren kan op het veld.
Enkele voorbeeldjes van onze pakketten
Ondertussen op het veld
Nieuwe afhaalpunten
Vanaf 20 mei kan je ook groente- en fruitpakketten afhalen in Mortsel bij de verpakkingsvrije winkel Granelle in Mortsel (tussen 17u00 en 20u00) en bij de wereldwinkel van Kontich (tussen 14u00 en 17u00). Vanaf 3 juni gaat het afhaalpunt bij de Purist open, op Antwerpen-Zuid en vanaf 10 juni kan je pakketten afhalen in Berchem bij café Rood-Wit.
Alle afhaalpunten en hun openingsuren vind je hier.
Van voorjaar naar zomer
De voorjaarsgewassen in de tunnels, zoals spinazie, paksoy en kropsla, zijn ondertussen allemaal geoogst. De zomerse vruchtgewassen, tomaten, komkommers, paprika’s en aubergines zijn in de plaats gekomen.
Na een koude lente beginnen we ook in vollegrond de eerste gewassen te oogsten. Babyleafsla, spinazie, radijs, rucola en mosterdblad zijn het eerst aan de beurt. Peultjes, tuinboon, allerlei soorten sla, andijvie, paksoy en koolrabi volgen binnenkort.
Van maïsstoppel naar grasklaver
Het natste gedeelte van de akker kon een maand langer genieten van een begroeiing van grasklaver maar zal nu ook geploegd worden. Het gras en de klaver werden vorig jaar in april als groenbemester ingezaaid. Klaver is een vlinderbloemige en die plantenfamilie heeft de geniale eigenschap dat ze een deal sloot met Rhizobium bacteriën die stikstof uit de lucht kunnen binden. In de Antwerpse haven wordt dit proces synthetisch nagebootst voor de productie van kunstmest. Een energievretend en aardgasverslindend proces waarbij ook nog eens een heleboel CO2 vrijkomt. Wij kiezen uiteraard voor de milieuvriendelijke oplossing: klaver.
Het gras in de mengeling nam alle stikstof op zodat deze niet kon uitspoelen in de diepere grondlagen en zorgde voor koolstofopbouw in de bodem, en die koolstof is erg belangrijk om het water vast te houden. Nu het veld geploegd wordt kan de verterende grasmat de komende maanden langzaam voedingsstoffen afgeven aan onze groenten. Grasklaver is kort gezegd dus een belangrijke hoeksteen in de biologische landbouw!
Van koud naar warm
We zouden het bijna vergeten maar nog niet zo heel lang geleden vroor het tot -10 graden. Wij maakten van die week gebruik om het grootste deel van ons landbouwgerief van Gent naar Lier te verhuizen. De tractor vertrok eerst en de dag nadien volgde een camionette met insectengaas, gronddoeken en machines. Door de strenge vorst was de grond goed bevroren en konden we er op rijden zonder sporen te trekken zodat we alles goed konden uitladen op onze nieuwe stek.
Het land in Lier is nog veel te nat om te kunnen bewerken. Voorlopig kennen we onze nieuwe grond ook nog niet goed en is het dus een beetje gissen in het ongewisse wanneer we hem kunnen bewerken. In Afsnee stonden vorig jaar op dit moment niet alleen de tunnels al vol maar hadden we ook buiten, in vollegrond, al rucola, peterselie en sla geplant en rammenas, mosterdblad en peultjes gezaaid.
We gaan op het vlak van de bodem dan ook wel van het ene uiterste naar het andere. In Afsnee teelden we op een zandbodem die erg snel droogde. Je kon er quasi heel de winter op het land. In Lier zullen we op lichte leem telen en blijft het water ook lang op het perceel staan. In Afsnee hadden we een voordeel in het voorjaar omdat we vroeg konden beginnen maar moesten we in de zomer bij wijze van spreke door de Sahara. In Lier zal het omgekeerd zijn: we kunnen de bodem er nu nog niet bewerken maar in de zomer zal hij wel meer water vast houden. Het vraagt in ieder geval een grote portie geduld om te wachten tot het land droog genoeg is want de kriebels om er in te vliegen zijn groot!
De verhuis naar Lier
Na vier seizoenen groenten telen in Afsnee, start Groenlof in 2021 op een nieuwe grond in Lier.
In 2017 startten we in Afsnee met het telen van biologische groenten voor andere pakketboerderijen en biowinkels. Vier jaar laten keren we terug naar onze Antwerpse roots en zetten we ons bedrijf verder op de gronden van de familie Verbeeck in de Paaiestraat in Lier.
We zullen er gewassen kweken die we verdelen via groenteabonnementen, een webshop en tijdens het zomerseizoen ook op een wekelijkse veldverkoop.
Binnenkort verhuizen we onze tractor, machines en netten en doeken. Daarna gaan we drie tunnels opzetten om ons teeltseizoen te kunnen vervroegen en verlengen. Ze zullen in de zomer ook de thuis zijn van onze tomaten, paprika’s en aubergines.
In februari planten we de eerste gewassen in de tunnel en vanaf eind maart gaan we ook in vollegrond volop van start. Spannend! Hou deze pagina in de gaten voor meer updates.